10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü, her yıl farklı bir tema ile ruh sağlığının önemine dikkat çekmektedir. 2025 yılı için belirlenen tema ise “Afetler ve Acil Durumlarda Ruh Sağlığına Erişim” olarak belirlendi. Bu tema, doğa olayları, savaşlar veya diğer büyük felaketler sonrasında ruh sağlığının korunması ve iyileştirilmesi gerekliliğini bir kez daha gözler önüne seriyor.Afetler, sadece fiziksel zararlara yol açmakla kalmaz; aynı zamanda insanlar üzerinde derin psikolojik izler bırakır.

Afet Sonrası Psikolojik Destek: Neden Bu Kadar Önemli?

   Afet sonrası yaşanan travmalar, insanlar üzerinde uzun vadeli ruhsal etkiler bırakabilir. Bunlar, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), depresyon, anksiyete gibi durumlar şeklinde kendini gösterebilir. Birçok kişi, felaketten sonra yaşadığı kayıplar, evsiz kalma, sevdiklerini kaybetme gibi krizler yaşayabilirler.Bu gibi durumlarla baş edebilmek için, afet sonrası psikolojik desteğe erişim hayati önem taşır.

   Psikolojik destek, afetin hemen sonrasında dahi bireylerin ruhsal olarak iyileşmelerine yardımcı olur. Afet mağdurlarının, yaşadıkları travmaları doğru şekilde işlemeleri, duygusal destek almaları ve psikolojik sağlamlıklarını yeniden kazanmaları için bu destek gereklidir. Aksi takdirde, bu travmalar zamanla daha derinleşebilir ve kişilerin normal yaşamlarına dönmelerini engelleyebilir.

Psikolojik İlk Yardım: Afet Sonrası Sürecin Temeli

   Afet sonrası süreçte, psikolojik ilk yardımın önemi de büyüktür. Fiziksel yaralanmaların hemen ardından uygulanan psikolojik ilk yardım, insanların kriz anında sağlıklı bir şekilde duygusal destek almasını sağlar. Psikolojik ilk yardım, felaketi yaşayan kişilere duygusal güvence sunarak, onları daha ileri travmalardan korur.

Psikolojik ilk yardımın temel bileşenleri şunlardır:

• Dinleme: Afet mağdurlarına güvenli bir ortamda, empatik bir şekilde dinlenme fırsatı verilmesi, onların duygusal rahatlamasını sağlar.
• İletişim: Kişilere, afet sonrası yaşadıkları duygusal zorluklar hakkında konuşma ve hissettiklerini ifade etme fırsatı sunulması, psikolojik iyileşmeyi hızlandırır.
• Güvence sağlama: Mağdurlara, yaşadıkları travmanın geçici olduğu ve iyileşme sürecinin başladığına dair güvence verilmesi önemlidir.

    Afetlerde psikolojik sağlamlık, insanların yaşadıkları zorluklara rağmen duygusal olarak toparlanma ve hayata devam edebilme gücüdür. Bir felaketten sonra insanlar genellikle korku, kayıp ve belirsizlik gibi duygularla başa çıkmak zorunda kalır. Ancak bazı kişiler, bu tür durumlarla başa çıkmada daha çok zorlanabilir. Psikolojik sağlamlık, sadece kişinin kendi iç gücüne bağlı değildir; çevresindeki destek sistemleri, aile ve arkadaşların yardımları da bu süreçte çok önemli bir rol oynar. Afet sonrası, duygusal iyileşme süreci hızlanabilir, eğer insanlar kendilerini güvende hisseder ve çevrelerinden destek alırlarsa. Aynı zamanda, insanın geleceğe dair umut ve kontrol duygusunu koruması da iyileşme sürecine yardımcı olur. Afetlerde psikolojik sağlamlık, sadece hayatta kalmayı değil, aynı zamanda zorlukların üstesinden gelerek daha güçlü bir şekilde hayatına devam etmeyi sağlar. Bu yüzden afet sonrası psikolojik destek, iyileşme sürecinin önemli bir parçasıdır.

*

Psikolog Ecem İLHAN

Afşin İlçe Sağlık Müdürlüğü