Dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen HIV/AIDS, modern tedavi yöntemleriyle ölüm oranlarını düşürse de aşı henüz bulunamadı. Türkiye, düşük sıklıkta görülen ülkeler arasında yer alsa da vaka sayılarındaki artış, korunma önlemlerinin ve farkındalığın önemini bir kez daha gündeme getiriyor.

​

Hastalığın Küresel Seyri ve Bulaşma Yolları

​HIV Enfeksiyonu, 1980’li yıllardan bu yana tüm dünyada görülen önemli bir halk sağlığı sorunudur. En sık bulaşma yolu korunmasız cinsel temas olup, ikinci sıklıkta ise damar içi madde kullanıcılarının ortak enjektör kullanımı yer almaktadır. Hastalık tüm yaş gruplarını etkileyebilmektedir.

​Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS) 2013 yılı raporuna göre, 2012 yılında yaklaşık 2,3 milyon yeni vakanın ortaya çıktığı, dünya genelinde 35,3 milyon HIV taşıyıcısının bulunduğu ve 1,6 milyon kişinin AIDS nedeniyle hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir.

​

Tedavideki Gelişmeler ve Tedbirlerin Önemi

​Hastalığın kesin tedavisi olmamasına rağmen, uygulanan modern ilaç tedavileri sayesinde HIV/AIDS’e bağlı ölümler önemli ölçüde azalmıştır. Bu tedaviler, hastaların yaşam kalitesini artırmakla kalmayıp, aynı zamanda bulaşıcılığı da büyük ölçüde engellemektedir. Hatta, tedavi altındaki HIV pozitif anne ve babadan HIV negatif bebekler doğabilmektedir. Ancak, hastalığa karşı geliştirilmiş bir aşı henüz mevcut değildir.

​Önlenebilir bir hastalık olan HIV/AIDS ile mücadelenin en etkili yolu, korunma önlemlerini titizlikle uygulamaktır. Hastalığın cinsel yolla bulaşmasına karşı en güvenli ve basit korunma yolları tek eşlilik ve riskli cinsel temasta doğru kondom kullanımı olarak belirtilmektedir.

​

Türkiye’deki Durum: Düşük Sıklıkta Artan Vaka Sayıları

​Türkiye, hala dünyada HIV/AIDS açısından hastalığın az sıklıkta görüldüğü ülkeler arasında değerlendirilmektedir. Ancak, son yıllarda farkındalığın ve test imkânlarının artmasıyla birlikte, tanı alan vaka sayılarında göreceli bir artış kaydedilmiştir.

​Bakanlık verilerine göre, 1985’ten 2013 yılı Kasım ayına kadar toplam 7050 HIV pozitif kişi bildirimi yapılmıştır. Vakaların yaklaşık %73’ü erkeklerden oluşurken, enfeksiyondan en fazla etkilenen yaş grubu 40-49 yaş arasıdır. Ülkemizdeki bulaşma da en sık cinsel yolla gerçekleşmektedir.

​

Gizlilik ve Devlet Desteği Öncelikli

​HIV ile yaşayan bireylerin ayrımcılık ve damgalanmaya uğramalarını engellemek adına, bildirimler birimler tarafından kodlu bir şekilde yapılmakta, kişilerin özel bilgileri üçüncü şahıslarla kesinlikle paylaşılmamaktadır.

​Ülkemizde HIV ile enfekte kişilerin tedavileri, sosyal güvence kapsamında karşılanmaktadır.

​

Bakanlık, akademik çevreler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği içinde:

• ​Toplumsal duyarlılığın artırılması
• ​Halkın bulaşma yolları ve sağlıklı cinsel hayat konusunda bilinçlendirilmesi
• ​Kişilerin toplumda ayrımcılık ve damgalanmasının önlenmesi
• ​Şüpheli teması olanların doğru yönlendirilmesi için çalışmalarını sürdürmektedir.

​Bu amaçla kurulan Gönüllü Danışmanlık ve Test Merkezleri, ücretsiz danışmanlık ve test hizmetlerini vatandaşlara sunmaya devam etmektedir.

                     *

                                                                                                                                    Afşin İlçe Sağlık Müdürlüğü