Sessiz Tehlikeye Karşı Korunma Kalkanı
Kolorektal kanser olarak da bilinen kolon kanseri, dünyada en sık görülen kanser türlerinden biri olmasına rağmen, erken teşhis edildiğinde en yüksek tedavi başarısına sahip kanserler arasında yer alır. Ancak bu başarıya ulaşmanın anahtarı: Farkındalık ve düzenli taramadır. Bu yazı, bu sinsi hastalığa karşı kendimizi ve sevdiklerimizi nasıl koruyabileceğimizin yollarını aydınlatmaktadır.
Kolon Kanseri Nedir ve Risk Faktörleri Nelerdir?
Kolon kanseri, kalın bağırsağın (kolon) veya rektumun iç yüzeyini döşeyen hücrelerde başlayan anormal büyümedir. Çoğu kolon kanseri vakası, iyi huylu olabilen, ancak zamanla kansere dönüşme potansiyeli taşıyan polipler olarak başlar.
Başlıca Risk Faktörleri:
Yaş: 50 yaş üstü olmak.
Kişisel veya Aile Öyküsü: Daha önce kolon polipleri veya kolon kanseri geçirmiş olmak ya da birinci derece akrabalarında (ebeveyn, kardeş, çocuk) bu kanserin bulunması.
İltihaplı Bağırsak Hastalıkları: Ülseratif kolit veya Crohn hastalığına sahip olmak.
Yaşam Tarzı: Kırmızı et ve işlenmiş etten zengin, liften fakir beslenme, hareketsiz yaşam, aşırı alkol tüketimi ve sigara.
Obezite ve Diyabet.
Kolon Kanseri Belirtileri: Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Hastalık erken aşamalarda genellikle belirgin bir semptom vermese de, aşağıdaki belirtilerden herhangi biri fark edildiğinde bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir:
Bağırsak alışkanlıklarında kalıcı değişiklikler (ishal veya kabızlık, dışkı kıvamında değişiklik).
Rektal kanama veya dışkıda kan görülmesi (parlak kırmızı veya çok koyu renkli).
Karın bölgesinde sürekli rahatsızlık (gaz, kramp, ağrı).
Nedeni bilinmeyen kilo kaybı.
Sürekli yorgunluk veya demir eksikliği anemisi.
Hayat Kurtaran Adım: Tarama Programları
Kolon kanseri taraması, kanser henüz oluşmadan poliplerin tespit edilip çıkarılmasına veya erken evrede teşhis edilmesine olanak tanıyan en etkili korunma yöntemidir.
Kimler Ne Zaman Taramaya Başlamalı?
Ortalama Risk Grubu: Genel olarak 45-50 yaşından itibaren düzenli taramaya başlamalıdır.
Yüksek Risk Grubu: Aile öyküsü veya iltihaplı bağırsak hastalığı gibi risk faktörleri olanlar, doktor tavsiyesiyle daha erken yaşta taramaya başlamalıdır.
Temel Tarama Yöntemleri:
Gaitada Gizli Kan Testi (GGKT): Dışkıda gözle görülemeyen kan izlerini arar. Genellikle yılda bir kez yapılır.
Kolonoskopi: Kalın bağırsağın tamamını özel bir kamera ile inceleyen, en kapsamlı tarama yöntemidir. Poliplerin tespit edilip çıkarılmasına olanak tanır. Risk durumuna göre genellikle 5 veya 10 yılda bir yapılır.
Sigmoidoskopi: Kolonun son kısmını inceler. Genellikle 5 yılda bir yapılır.
Sonuç: Ertelemeyin, Konuşun ve Harekete Geçin
Kolon kanserinden korkmak yerine, onunla mücadele etme gücümüz olduğunu hatırlamalıyız. Eğer 45 yaş ve üzerindeyeniz veya risk faktörlerine sahipseniz, doktorunuzla tarama seçeneklerini konuşun. Farkındalık hayat kurtarır, taramalar ise sağlığınızın garantisidir.
Unutmayın: Erken teşhis, %90’a varan tedavi şansı demektir. Sağlığınız için bu basit adımı atmayı ertelemeyin!
*
AFŞİN İLÇE SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
