Kuduz, insan ve memeli hayvanların çoğunda beyin iltihabı tablosu meydana getiren viral, hayvanlardan bulaşan bir hastalıktır.
Hangi Hayvanlardan Bulaşır?
Ülkemizde kuduz yakalanma ihtimali olan hayvan türleri; köpek, kedi, sığır, koyun, keçi, at, eşek gibi evcil hayvanlar ile birlikte kurt, tilki, çakal, domuz, ayı, sansar, gelincik gibi yabani hayvanlardır. Ülkemizde son 20 yıl değerlendirildiğinde ilk sırayı %43.62 ile köpeklerin aldığı görülmektedir.
Nasıl Bulaşır?
-Enfekte (kuduz mikrobu taşıyan) hayvanların ısırması
-Bütünlüğü bozulmuş deri ve mukozalardan enfekte olmuş hayvanın salyası ile de bulaşabilir.
Temas sonrası aşılamaya olabildiğince erken başlanmalıdır!
Belirtileri Nelerdir?
-Halsizlik, iştahsızlık, baş ağrısı, ateş, bulantı
-Yara bölgesinde ağrı, hassasiyet, kaşıntı, duyu kaybı
-Kişide huy değişikliği, konsantrasyon bozukluğu
-Görsel ve koku hassasiyeti
-Halüsinasyon, ışıktan ve sudan korkma, vücutta kasılmalar meydana gelir.
Hastalığın ileriki aşamasında hasta komaya girer ve ölür.
Korunma
Kuduz ölümle sonuçlanan bir hastalık olduğundan, korunma yaklaşımları hayat kurtarıcıdır.
* Kuduz riski olan hayvanlarla sık temas eden kişilere temas öncesi aşılama
➢ Kuduz Riskli Temas Öncesi Aşılanması Gerekenler;
▪ Veteriner hekimler
▪ Kuduz laboratuvarı çalışanları
▪ Hayvan bakıcıları
▪ Yaban hayat ile temas riski yüksek olan doğa sporları yapanlar
▪ Köpek kuduzunun yüksek olduğu ve kuduz riskli temas halinde uygun tıbbi yaklaşımın verilemeyeceği bölgelere seyahat edenler
* Kuduz riskli teması olan herkese temas sonrası aşılama uygulanmalıdır
Temas Sonrası Profilaksi (Önleyici Tedavi) Gerektirmeyen Durumlar
– Fare, sıçan, sincap, hamster, kobay, gerbil, tavşan, yarasa ısırıklarında insana kuduz geçtiği gösterilememiştir. Bu nedenle bu tür hayvan ısırıklarında,
-Soğukkanlı hayvanlar(yılan, kertenkelele, kaplumbağa vb.)tarafından ısırılma,
-Kümes hayvanları ısırıklarında,
-Sağlam derinin yalanması, hayvana dokunma veya besleme,
-Daha sonra kuduz olduğu anlaşılan bir hayvanı yemiş olmak, sağlam derinin hayvanın kan, süt, idrar ve feçesiyle temas etmiş olması,
-Kedi tırmıklarında; çıplak derinin hafifçe sıyrılması, kanama olmadan küçük tırmalama veya zedelenme şeklinde yaralanmaya sebep olan kedi temasları,
-Son 6 ay içinde tam kuduz profilaksisi uygulanmış kişilerde profilaksi gerekmez.
Temas Sonrası Yaklaşım
Yara yeri bol su ve sabunla en az 15 dk yıkandıktan sonra en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmelidir.
Unutmayalım!
Kuduz önlenebilir bir hastalıktır. Kuduz şüpheli temas sonrası yara bakımı yapılıp en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak hayat kurtarıcıdır.
*
DR: Ayşenur KAR
AFŞİN İLÇE SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
